Kars’ın İlçeleri ve Köyleri

1. Akyaka İlçesi

Genel Özellikler: Akyaka, Kars’ın 54 km güneydoğusunda, Ermenistan sınırında yer alır. Ani Harabeleri, ilçenin en önemli tarihi mirasıdır ve UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde bulunur. İlçenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanır.

Tarih: Ani, Orta Çağ’da Ermeni Bagratlı Krallığı’nın başkentiydi. 1064’te Selçuklular tarafından fethedilen bölge, Türk kültürünün önemli bir merkezi haline geldi.

Köy Sayısı: Akyaka’da 27 köy bulunmaktadır.

Köy Listesi:

Köy Adı	Notlar
Akbulak	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Arslanhane	Geleneksel köy yaşamı ve doğal manzaralar.
Boyuntaş	Ani Harabeleri’ne yakın, turizm potansiyeli yüksek.
Büyükdurduran	Tarım ağırlıklı bir köy.
Büyükpirveli	Kültürel çeşitlilik gösteren bir köy.
Cebeci	Küçük bir köy, tarım ve hayvancılıkla bilinir.
Çamuşlu	Doğal güzellikleriyle dikkat çeker.
Çetindurak	Yerel kültür ve geleneklerin korunduğu bir köy.
Duraklı	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Demirkent	İlçenin en büyük köylerinden biri, ilçe merkezine 2 km uzaklıkta.
Esenyayla	İlçeye 3 km uzaklıkta, yayla köyü olarak bilinir.
Geçit	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Hacıpiri	Tarihi dokusuyla dikkat çeker.
İbiş	Küçük bir köy, tarım odaklı.
İncedere	Doğal manzaralarıyla bilinir.
Kalkankale	Tiknis Kalesi’ne ev sahipliği yapar, tarihi öneme sahip.
Karahan	Karahan Çayı’na yakın, tarım ve sulama faaliyetleriyle bilinir.
Kayadöven	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Kayaköprü	Doğal güzellikleriyle dikkat çeker.
Küçükaküzüm	Küçük bir köy, tarım odaklı.
Küçükdurduran	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Kürekdere	Yerel kültür ve geleneklerin korunduğu bir köy.
Sulakbahçe	Doğal güzellikleriyle bilinir.
Süngüdere	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Şahnalar	Küçük bir köy, tarım odaklı.
Üçpınar	Doğal manzaralarıyla dikkat çeker.
Yerlikavak	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.

Turizm Potansiyeli: Ani Harabeleri, Akyaka’nın köylerini turizm açısından cazip hale getirir. Özellikle Boyuntaş ve Demirkent gibi köyler, Ani’ye yakınlıklarıyla öne çıkar.

2. Arpaçay İlçesi

Genel Özellikler: Arpaçay, Kars’ın kuzeydoğusunda, Aras Nehri kıyısında yer alır. İlçenin ekonomisi tarım, hayvancılık ve Kars halı dokumacılığına dayanır.

Tarih: Arpaçay, Kars ile ortak bir tarihe sahiptir. 1064’te Selçuklular tarafından fethedilen bölge, Osmanlı döneminde önemli bir merkez oldu.

Köy Sayısı: Arpaçay’da yaklaşık 40 köy bulunmaktadır (tam sayı resmi kaynaklarda değişiklik gösterebilir).

Köy Listesi:

Köy Adı	Notlar
Akçakale	Çıldır Gölü’ne yakın, tarım ve hayvancılıkla bilinir.
Akçalar	Doğal manzaralarıyla dikkat çeker.
Akyaka	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Aşağıgüney	İlçeye 9 km, tarım odaklı, okul ve cami mevcut.
Atcılar	Küçük bir köy, tarım ve hayvancılıkla bilinir.
Bahçeler	Doğal güzellikleriyle dikkat çeker.
Bardaklı	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Başköy	İlçeye 12 km, asfalt bağlantılı, okul ve sağlık evi mevcut.
Bozyiğit	Yerel kültür ve geleneklerin korunduğu bir köy.
Burcalı	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Büyükçatma	Doğal manzaralarıyla bilinir.
Carcı	Küçük bir köy, tarım odaklı.
Çamçavuş	Tarihi dokusuyla dikkat çeker.
Dağköy	Yaylalarıyla bilinir, hayvancılık önemli.
Değirmenköprü	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Gülyüzü	Doğal güzellikleriyle dikkat çeker.
Gümüştepe	Tarım ve hayvancılıkla bilinir.
Hasançavuş	Yerel kültür ve geleneklerin korunduğu bir köy.
Karakale	Tarihi öneme sahip, tarım odaklı.
Kardeşköy	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Kıraç	Doğal manzaralarıyla bilinir.
Kızılçakçak	Küçük bir köy, tarım odaklı.
Koçköy	Hayvancılıkla öne çıkar.
Küçükçatma	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Melikköy	Doğal güzellikleriyle dikkat çeker.
Mescitli	Tarihi dokusuyla bilinir.
Meydancık	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Okçuoğlu	Küçük bir köy, tarım odaklı.
Polatköy	Doğal manzaralarıyla bilinir.
Söğütlü	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Taşbaşı	Yerel kültür ve geleneklerin korunduğu bir köy.
Taşdeğirmen	Tarım ve hayvancılıkla bilinir.
Taşköprü	Doğal güzellikleriyle dikkat çeker.
Telek	Küçük bir köy, tarım odaklı.
Tomarlı	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Tosunlu	Doğal manzaralarıyla bilinir.
Yalınkaya	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Yukarıcıyrıklı	Aras Nehri Kuş Araştırma Merkezi’ne ev sahipliği yapar.

Turizm Potansiyeli: Arpaçay, Kars halıları ve Çıldır Gölü’ne yakınlığıyla turizm açısından önemlidir. Yukarıcıyrıklı köyü, kuş gözlemciliği için popülerdir.

3. Digor İlçesi

Genel Özellikler: Digor, Kars’ın doğusunda yer alır ve tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.

Tarih: 1887-1888’de beş Türk ailesi tarafından kurulan Digor, 1877-1918 arasında Rus işgali altında kaldı ve 1920’de özgürlüğüne kavuştu.

Köy Sayısı: Digor’da yaklaşık 50 köy bulunmaktadır.

Köy Listesi:

Köy Adı	Notlar
Alem	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Arpalı	Doğal manzaralarıyla bilinir.
Bacalı	Küçük bir köy, tarım odaklı.
Başköy	Su kaynaklarıyla bilinir, muhtar Hamit Aydın’a teşekkür mesajları var.
Bayırbağı	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Bostankale	Tarihi dokusuyla dikkat çeker.
Celalköy	Yerel kültür ve geleneklerin korunduğu bir köy.
Dağpınar	Yaylalarıyla bilinir, hayvancılık önemli.
Dolaylı	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Düzgeçit	Doğal güzellikleriyle dikkat çeker.
Erenköy	Küçük bir köy, tarım odaklı.
Erkmen	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Gülhayran	Doğal manzaralarıyla bilinir.
Halıkışlak	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Hisarönü	Tarihi dokusuyla dikkat çeker.
Karabağ	Yerel kültür ve geleneklerin korunduğu bir köy.
Kocaköy	Tarım ve hayvancılıkla bilinir.
Mahirbey	Doğal güzellikleriyle dikkat çeker.
Oyuklu	Küçük bir köy, tarım odaklı.
Sorkunlu	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Şenol	Doğal manzaralarıyla bilinir.
Şirinköy	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Türkmeşen	Yerel kültür ve geleneklerin korunduğu bir köy.
Uzunkaya	Elazığ’dan bir ziyaretçinin sürpriz planladığı köy.
Varlı	Tarım ve hayvancılıkla bilinir.
Yaylacık	Yaylalarıyla bilinir, hayvancılık önemli.
Yemençayır	Doğal güzellikleriyle dikkat çeker.

Turizm Potansiyeli: Digor, sade ama otantik köy yaşamıyla kültürel turizm için potansiyel taşır. Tarihi Osmanlı ve Rus mimarisi, bazı köylerde görülebilir.

4. Kağızman İlçesi

Genel Özellikler: Kağızman, Kars’ın 72 km batısında, Aras Nehri’nin kuzeyinde yer alır. Tunç Kaya Kalesi ve Köroğlu Kalesi gibi tarihi yapılarla bilinir.

Tarih: Kağızman, çeşitli medeniyetlerin etkisi altında kalmış, özellikle Osmanlı döneminde önemli bir merkez olmuştur.

Köy Sayısı: Kağızman’da yaklaşık 60 köy bulunmaktadır.

Köy Listesi:

Köy Adı	Notlar
Akçay	Tarım ve meyvecilikle bilinir.
Akören	Doğal manzaralarıyla dikkat çeker.
Altıngedik	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Aşağıtut	Küçük bir köy, tarım odaklı.
Bulanık	Tarım ve hayvancılıkla bilinir.
Çallı	Doğal güzellikleriyle dikkat çeker.
Çengilli	Çengilli Kilisesi’ne ev sahipliği yapar, tarihi öneme sahip.
Çilehane	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Değirmendere	Doğal manzaralarıyla bilinir.
Esenkır	Yerel kültür ve geleneklerin korunduğu bir köy.
Günindi	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Karacaören	Doğal güzellikleriyle dikkat çeker.
Karakale	Tarihi dokusuyla bilinir.
Karakuş	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Kömürlü	Küçük bir köy, tarım odaklı.
Kötek	Doğal manzaralarıyla bilinir.
Kuruyayla	Yaylalarıyla bilinir, hayvancılık önemli.
Paslı	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Tomruktaş	Doğal güzellikleriyle dikkat çeker.
Yankıpınar	Yerel kültür ve geleneklerin korunduğu bir köy.

Turizm Potansiyeli: Kağızman, tarihi kaleleri ve doğal güzellikleriyle doğa ve tarih turizmi için uygundur. Çengilli köyü, tarihi kilisesiyle dikkat çeker.

5. Kars Merkez İlçesi

Genel Özellikler: Kars Merkez, ilin yönetim merkezi olup, Kars Kalesi ve Rus mimarisiyle ünlüdür. Kafkas Üniversitesi, ilçeyi bir eğitim merkezi yapar.

Tarih: Kars, 1064’te Selçuklular tarafından fethedildi ve 1920’de Türk ordusu tarafından geri alındı.

Köy Sayısı: Kars Merkez’de yaklaşık 70 köy bulunmaktadır.

Köy Listesi:

Köy Adı	Notlar
Ağılköy	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Alaca	Doğal manzaralarıyla bilinir.
Aslanizi	Küçük bir köy, tarım odaklı.
Ataköy	Tarım ve hayvancılıkla bilinir.
Azat	Doğal güzellikleriyle dikkat çeker.
Boğazköy	Yerel kültür ve geleneklerin korunduğu bir köy.
Çakmak	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Çamçavuş	Doğal manzaralarıyla bilinir.
Çerme	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Esenyurt	Doğal güzellikleriyle dikkat çeker.
Halefoğlu	Yerel kültür ve geleneklerin korunduğu bir köy.
Kümbet	Tarihi dokusuyla bilinir.
Subatan	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Verimli	Doğal manzaralarıyla bilinir.
Yalınkaya	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.

Turizm Potansiyeli: Kars Merkez, Kars Kalesi ve Rus mimarisiyle turizm açısından zengindir. Köyler, kültürel geziler için uygundur.

6. Sarıkamış İlçesi

Genel Özellikler: Sarıkamış, Cıbıltepe Kayak Merkezi ve Allahuekber Dağları Milli Parkı ile ünlüdür. Obsidyen taş işçiliği de önemlidir.

Tarih: Sarıkamış, Birinci Dünya Savaşı’nda Sarıkamış Harekâtı ile tarihi bir öneme sahiptir.

Köy Sayısı: Sarıkamış’ta yaklaşık 60 köy bulunmaktadır.

Köy Listesi:

Köy Adı	Notlar
Akkoz	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Alisofu	Doğal manzaralarıyla bilinir.
Armutlu	Küçük bir köy, tarım odaklı.
Asboğa	Tarım ve hayvancılıkla bilinir.
Balabantaş	Doğal güzellikleriyle dikkat çeker.
Balıklı	Yerel kültür ve geleneklerin korunduğu bir köy.
Başköy	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Boyalı	Doğal manzaralarıyla bilinir.
Çamyazı	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Çardakçatı	Doğal güzellikleriyle dikkat çeker.
Çatak	Kayak merkezine yakın, turizm potansiyeli yüksek.
Eşme	Tarım ve hayvancılıkla bilinir.
Gecikmez	Doğal manzaralarıyla bilinir.
Karakurt	Tarihi dokusuyla dikkat çeker.
Yayıklı	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.

Turizm Potansiyeli: Sarıkamış, kayak turizmiyle ünlüdür. Çatak gibi köyler, kayak merkezine yakınlığıyla dikkat çeker.

7. Selim İlçesi

Genel Özellikler: Selim, geniş ova alanlarıyla bilinir ve tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.

Tarih: 19. yüzyılda Malakanlar tarafından kurulduğu düşünülen Selim, 1920’de Türk topraklarına katıldı.

Köy Sayısı: Selim’de yaklaşık 50 köy bulunmaktadır.

Köy Listesi:

Köy Adı	Notlar
Akçakale	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Akyar	Doğal manzaralarıyla bilinir.
Bayburt	Bayburt Barajı’na yakın, tarım odaklı.
Benliahmet	Küçük bir köy, tarım odaklı.
Bozkuş	Tarım ve hayvancılıkla bilinir.
Çavuşköy	Doğal güzellikleriyle dikkat çeker.
Dölbent	Yerel kültür ve geleneklerin korunduğu bir köy.
Gelinalan	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Gürbüzler	Doğal manzaralarıyla bilinir.
Kekeç	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Koyunyurdu	Yaylalarıyla bilinir, hayvancılık önemli.
Sarıgün	Doğal güzellikleriyle dikkat çeker.
Yaylacık	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.

Turizm Potansiyeli: Selim, sade yaşam tarzı ve doğal güzellikleriyle kültürel turizm için potansiyel taşır.

8. Susuz İlçesi

Genel Özellikler: Susuz, Susuz Şelalesi ve kaplıcalarıyla bilinir. Tarım ve hayvancılık, ilçenin ekonomik temelidir.

Tarih: Susuz, Osmanlı ve Rus dönemlerinden kalma izler taşır.

Köy Sayısı: Susuz’da yaklaşık 30 köy bulunmaktadır.

Köy Listesi:

Köy Adı	Notlar
Aynalı	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Büyükçatak	Doğal manzaralarıyla bilinir.
Çamçavuş	Küçük bir köy, tarım odaklı.
Çığrıklı	Tarım ve hayvancılıkla bilinir.
Erdağı	Doğal güzellikleriyle dikkat çeker.
Gölbaşı	Susuz Şelalesi’ne yakın, turizm potansiyeli yüksek.
Harmanlı	Yerel kültür ve geleneklerin korunduğu bir köy.
İncesu	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Kayadibi	Doğal manzaralarıyla bilinir.
Kırçiçeği	Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar.
Ortalar	Doğal güzellikleriyle dikkat çeker.
Yolboyu	Tarım ve hayvancılıkla bilinir.

Turizm Potansiyeli: Susuz Şelalesi ve kaplıcaları, ilçenin köylerini sağlık ve doğa turizmi açısından cazip hale getirir.

Genel Değerlendirme

Kars’ın ilçeleri ve köyleri, hem tarihi hem de doğal güzellikleriyle zengin bir mozaik oluşturur. Akyaka’daki Ani Harabeleri, Arpaçay’daki Çıldır Gölü, Sarıkamış’taki kayak merkezi ve Susuz’daki şelale gibi unsurlar, köylerin turizm potansiyelini artırır. Köyler, genellikle tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlar, ancak bazıları tarihi yapılar ve doğal güzellikleriyle öne çıkar. Kars’ın köyleri, Türk, Kürt, Terekeme ve Azeri gibi farklı etnik grupların bir arada yaşadığı kültürel çeşitliliği yansıtır.

Sonuç

Kars’ın sekiz ilçesi ve yaklaşık 381 köyü, ilin zengin tarihini, kültürel çeşitliliğini ve doğal güzelliklerini yansıtır. Her ilçe, kendine özgü köyleriyle, tarım, hayvancılık ve turizm açısından önemli bir rol oynar. Ani Harabeleri’nden kayak merkezine, şelalelerden yaylalara kadar, Kars’ın köyleri keşfedilmeyi bekleyen bir hazine sunar. Daha fazla bilgi için resmi kaynaklar ve yerel yönetim siteleri ziyaret edilebilir.