Hangel Nedir?

Hangel, Kars’a özgü bir mantı türüdür ve genellikle “kıymasız mantı” olarak bilinir. İnce hamur şeritlerinin kaynatılmasıyla hazırlanan bu yemek, sarımsaklı yoğurt ve kavrulmuş soğan sosuyla servis edilir. Kars mutfağının sadeliğini ve zenginliğini yansıtan Hangel, yokluk dönemlerinde bile kolayca bulunabilen malzemelerle yapılabilmesiyle ünlüdür. Yörede, aile sofralarında veya özel günlerde sıkça tüketilir. Hangel, Artvin’de “Hingel”, Dağıstan’da “Hinkal” gibi farklı isimlerle de bilinir ve bazı bölgelerde patates veya peynir gibi iç harçlarla hazırlanabilir.

Malzemeler

Hangel, basit ve her evde bulunabilen malzemelerle hazırlanır. Aşağıdaki ölçüler, 4-6 kişilik bir tarif içindir:

Not: Daha büyük porsiyonlar için malzemeleri orantılı olarak artırabilirsiniz. Geleneksel tariflerde 1 kg un kullanılabilir, ancak evde daha küçük miktarlar daha pratiktir.

Yapılış

Hangel’in yapımı, birkaç temel aşamadan oluşur. Aşağıdaki adımları takip ederek bu lezzeti evinizde kolayca hazırlayabilirsiniz:

1. Hamuru Hazırlayın:

   • Derin bir kapta 2 su bardağı un, 1 yumurta, bir tutam tuz ve 1 su bardağı ılık suyu karıştırın.
   • Kulak memesi kıvamında, hafif sert bir hamur elde edene kadar yoğurun.
   • Hamuru temiz bir bezle örtüp 10 dakika dinlendirin. Bu, hamurun açılmasını kolaylaştırır.

2. Hamuru Açın ve Kesin:

   • Dinlenen hamuru unlu bir tezgâhta oklava ile ince bir yufka haline getirin (mantı hamuru kalınlığında, yaklaşık 1-2 mm).
   • Yufkayı oklavaya sarın ve ortasından uzunlamasına keserek şeritler oluşturun.
   • Şeritleri üst üste koyup kare şeklinde (yaklaşık 4x4 cm) parçalara ayırın. Karelerin yapışmaması için hafif un serpin.

3. Hangel’i Haşlayın:

   • Büyük bir tencerede bol su kaynatın. İçine 1 çay kaşığı tuz ve 1 yemek kaşığı sıvı yağ ekleyin.
   • Hamur karelerini kaynayan suda 10-15 dakika haşlayın. Hamurlar yüzeye çıktığında pişmiş demektir.
   • Haşlanan hamurları süzgece alın ve hafif soğumasını bekleyin.

4. Sosları Hazırlayın:

   • Bir tavada 1 su bardağı sıvı yağ ve 125 gram tereyağını ısıtın. Küp doğranmış soğanı ekleyip pembeleşene kadar kavurun.
   • İsteğe bağlı olarak 1 yemek kaşığı domates salçası ekleyip 1-2 dakika daha kavurun.
   • Ayrı bir kapta 1 kg yoğurdu 2 diş ezilmiş sarımsakla karıştırın.

5. Servis Yapın:

   • Haşlanmış hamur karelerini geniş bir tepsiye dizin.
   • Üzerine sarımsaklı yoğurdu eşit şekilde gezdirin.
   • En üste kavrulmuş soğan sosunu dökün.
   • İsteğe bağlı olarak pul biber, nane veya sumak serpip sıcak servis yapın.

Püf Noktaları

Hangel’in mükemmel bir lezzet sunması için aşağıdaki ipuçlarına dikkat edin:

• Hamur Kıvamı: Hamur, kulak memesi kıvamında olmalı, çok yumuşak olmamalıdır. Gerekirse un ekleyerek kıvamı ayarlayın.
• İnce Açma: Hamuru mümkün olduğunca ince açmak, Hangel’in hafif ve lezzetli olmasını sağlar.
• Haşlama Suyu: Bol su kullanmak ve suya yağ eklemek, hamurların yapışmasını önler.
• Yoğurt Sıcaklığı: Haşlanmış hamurların hafif soğumasını bekleyin, böylece yoğurt kesilmez.
• Soğan Sosu: Soğanları pembeleşene kadar kavurmak yeterlidir, ancak daha yoğun bir tat için karamelleşene kadar kavurabilirsiniz.
• Salça Kullanımı: Geleneksel tariflerde salça isteğe bağlıdır; eklemek lezzeti zenginleştirir.
• Saklama: Pişmiş Hangel’i buzdolabında 1-2 gün saklayabilir, ısıtarak tüketebilirsiniz.

Ortalama Hazırlanış Süresi

Not: Hamurun dinlenme süresi ve fırınınızın performansına bağlı olarak süre biraz uzayabilir.

Servis Önerileri

Hangel, sıcak olarak sarımsaklı yoğurt ve soğan sosuyla servis edilir. Kars’ın meşhur kaşar peyniri veya çeçil peyniriyle birlikte kahvaltılarda veya akşam yemeklerinde tüketilebilir. Yanında taze naber, roka veya turşu, yemeği tamamlar. Kış aylarında, Hangel’in yanında bir kâse sıcak çorba (örneğin, Hörre çorbası) servis etmek, yemeği daha doyurucu hale getirir. Çay veya ayran, Hangel ile mükemmel bir uyum sağlar.

Besin Değeri

Hangel, karbonhidrat ve protein açısından zengin bir yemektir:

• Karbonhidratlar: Un ve hamur, enerji sağlar.
• Protein: Yoğurt ve yumurta, protein kaynağıdır.
• Yağlar: Tereyağı ve sıvı yağ, lezzet katar ve doymamış yağlar içerir.

Not: Kalori değeri, kullanılan yağ miktarına ve porsiyon büyüklüğüne bağlı olarak değişir. Daha hafif bir versiyon için sıvı yağ miktarını azaltabilirsiniz.

Varyasyonlar

Hangel, geleneksel olarak içsiz hazırlanır, ancak bazı bölgelerde farklı iç harçlarla yapılır:

• Patatesli Hangel: Haşlanmış patates, soğan ve baharatlarla doldurulur.
• Peynirli Hangel: Kars gravyeri veya taze peynirle hazırlanabilir.
• Kıymalı Hangel: Nadir de olsa, kıyma, soğan ve baharat karışımıyla doldurulabilir.

Bu varyasyonlar, Hangel’in temel tarifine sadık kalarak farklı tatlar sunar.

Kültürel Notlar

Hangel, Kars’ın zengin mutfak kültürünün bir parçasıdır ve genellikle aile sofralarında veya özel günlerde servis edilir. Yörede, Hangel yapmak ve yemek, bir gelenek halini almıştır. Kars’ta Hangel, sadeliği ve doyuruculuğuyla, yokluk dönemlerinde bile sofraları zenginleştiren bir yemek olarak değerlidir.

Hangel, Kars mutfağının sadeliği ve lezzetiyle öne çıkan bir yemeğidir. İnce açılmış hamur, sarımsaklı yoğurt ve tereyağlı soğan sosuyla hazırlanan bu lezzet, evde kolayca yapılabilir. Doğru tekniklerle hazırlandığında, Kars’ın geleneksel tatlarını sofranıza taşıyabilirsiniz. Afiyet olsun!